Memura seyyanen zam ikiye katlandı

2023 yılı içinde memur maaşlarına yapılan seyyanen zam, 8.077 TL’den 16.043 TL’ye yükseldi. Bu artış, öğretmen maaşlarının yüzde 35’ini, en düşük memur maaşının ise yüzde 37’sini oluşturuyor.

2023 yılının Temmuz ayında kamu işçilerinin en düşük maaşı 21.750 TL’ye çıkarılırken, memur maaşlarını 22.000 TL’ye yükseltmek amacıyla ilk kez genel uygulamadan sapılarak ilave ödeme şeklinde seyyanen zam yapıldı. Bu zam, hizmetliden genel müdüre kadar tüm kamu çalışanlarına eşit olarak uygulandı. Seyyanen zam, 15.965 göstergeye dayandırıldı ve gösterge ile memur maaş katsayısının çarpımı sonucu belirlenen bu artış, her 6 ayda bir değişiyor.

2023 yılının Temmuz ayında 8.077 TL olarak belirlenen seyyanen zam, Ocak 2024’te 12.055 TL’ye, Temmuz’da ise 14.383 TL’ye çıkarılmıştı. Ocak-Haziran dönemi için yapılan son zamla bu rakam 16.043 TL’ye yükseldi.

İlk yapıldığı dönemde 22.017 TL olan en düşük memur maaşının yüzde 37’sini oluşturuyordu. Ancak, en düşük memur maaşı son zamla birlikte 43.698 TL’ye yükseldi ve seyyanen zam yine maaşın yüzde 37’sini oluşturdu. Öğretmen maaşının ise seyyanen zammın oranı yüzde 35 olarak belirlendi.

EMEKLİ MAAŞINA YANSIMASI YOK

Emekli Sandığı Kanunu’na göre, geçmişte 25 yıl çalışan bir memurun emekli maaşı, çalıştığı dönemde aldığı maaşın yüzde 75’i oranında bağlanıyordu. Ancak zaman içinde bazı ödemeler emekli maaşlarına yansıtılmamaya başlandı. En son olarak, yapılan seyyanen zam da emekli maaşlarının hesaplanmasında ve emekli ikramiyesi ödemelerinde dikkate alınmadı. Bu durum, memur maaşları ile emekli maaşları arasındaki farkın artmasına yol açtı.

2023 yılı Ocak-Haziran dönemi itibarıyla, en düşük memur maaşı 11.848 TL, en düşük emekli maaşı ise 7.901 TL’ydi ve emekli maaşı, çalışan memurun maaşının yüzde 67’sine denk geliyordu. Aynı dönemde, 1/4 kadrosundaki bir öğretmenin maaşı 14.053 TL, emekli maaşı ise 11.833 TL’ydi; yani emekli öğretmenin maaşı, ek ders ücretleri hariç, maaşının yüzde 84’üne tekabül ediyordu.

Ancak bu yıl, en düşük memur maaşı 43.698 TL, en düşük emekli maaşı ise 19.616 TL oldu. Bu durumda, emekli maaşının en düşük memur maaşına oranı yüzde 45’e düştü. Özellikle emekliliğe yakın bir öğretmenin maaşı Ocak ayında 49.503 TL’ye çıkarken, emekli öğretmen maaşı 29.418 TL oldu. Bu durumda, öğretmenin emekli maaşı, ek ders ücretleri hariç, maaşının yüzde 59’una gerilemiş oldu. Ek ders ücretleri dahil edildiğinde ise bu oran daha da düşüyor.

İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATINI DA ETKİLİYOR

2023 yılında yapılan seyyanen zam, emekli ikramiyelerine yansıtılmadığı gibi özel sektörde ve kamuda çalışan işçilerin kıdem tazminatlarını da olumsuz etkiledi. Kanuna göre, bir işçinin çalıştığı her yıl için ödenecek kıdem tazminatının miktarı, o dönemde uygulanan kıdem tazminatı tavanına bağlıdır. Kıdem tazminatı tavanı ise en yüksek devlet memurunun bir yıllık emeklilik ikramiyesine göre belirlenmektedir. Ancak seyyanen zam, en yüksek devlet memuru ikramiyesine yansıtılmadığı için, kıdem tazminatı tavanı düşük kaldı. Bu da, asgari ücretin iki katı ve daha fazla maaş alan işçilerin, bekledikleri kıdem tazminatından daha düşük bir ödeme almasına yol açtı.

KAYNAK:HABERTÜRK