Çalışanlara hamilelik ve doğum hallerinde sağlanan haklar nelerdir?

4857 sayılı İş Kanunu‘nun 74. maddesi, kadın işçilere doğum öncesi ve sonrası belirli sürelerle çalışmama hakkı tanımaktadır. Buna göre, kadın işçilerin doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplamda 16 hafta boyunca çalıştırılmamaları gerekmektedir. Çoğul gebelik durumunda doğum öncesi izin süresine 2 hafta daha eklenir. İşçinin doktor raporu ve isteği doğrultusunda, doğum öncesi iznin son üç haftasına kadar çalışabilmesi mümkündür. Bu durumda kullanılmayan izinler, doğum sonrasına aktarılabilir.

Doğum sonrasında, analık izni bitiminden itibaren, çocuğun bakımını üstlenmek amacıyla kadın işçiye belirli sürelerle ücretsiz izin verilir. Birinci doğumda bu süre 60 gün, ikinci doğumda ise 120 gündür. Sonraki doğumlar için bu süre 180 güne kadar çıkmaktadır. Çoğul doğum yapan kadın işçilere ise bu süreye her bir çocuk için 30 gün eklenir. Kadın işçi, yerine 6 ay ücretsiz izin talep edebilir.

Ayrıca, doğum sonrasında işe dönen işçiye, çocuğun 1 yaşına kadar, günde 1,5 saat süt izni verilmesi zorunludur.

İş Kanunu’nun 13. maddesi kapsamında, doğum sonrası izin süreleri tamamlandıktan sonra, ebeveynlerden biri ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden ayın başına kadar kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep işveren tarafından kabul edilmek zorundadır ve işten çıkarılma nedeni sayılmaz. Kısmi süreli çalışma başlatan işçi, aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanamayacak şekilde tam zamanlı çalışmaya geri dönebilir. Kısmi süreli çalışma talebi veya tam zamanlı çalışma için işçi, bunu işverene en az bir ay önceden yazılı olarak bildirmek zorundadır. Ebeveynlerden birinin çalışmaması durumunda ise, çalışan eşin bu haktan faydalanması mümkün değildir. Ayrıca, üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen kişiler, çocuğun teslim alınmasından itibaren bu haktan yararlanabilirler.

HABER:ŞULE DEMİR