Yarı zamanlı çalışma nedir? SGK işlemlerinde nasıl uygulanır?

Doğum ya da evlat edinme sonrasında memurlara tanınan yarı zamanlı çalışma hakkı, maaş, prim ve emeklilik hizmet süresi açısından önemli düzenlemeler içeriyor. Ancak uygulamaya ilişkin yönetmelik henüz yayımlanmış değil.

YARI ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKI 2016’DA TANINDI

6663 sayılı Kanun ile doğum yapan veya evlat edinen memurlara yarı zamanlı çalışma hakkı 2016 yılında tanındı. Ancak, uygulamaya ilişkin yönetmelik henüz yayımlanmadı. Mevzuatta yapılan düzenlemelere göre, bu hak kapsamında memurun görev maaşı ve sosyal hakları yarıya düşürülüyor, emeklilik hizmet süresi de yarım olarak hesaplanıyor.

YASAL DÜZENLEME: 657 SAYILI KANUN EK MADDE 43

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen 43. maddeye göre, doğum yapan memurlar, analık izninin bitiminden itibaren çocuğun ilköğretim çağının başladığı ay başına kadar, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışmayı talep edebiliyor. Aynı hak, eşi doğum yapan memurlar için de geçerli.

Bu haktan faydalanan memurların:

• Mali hakları ve sosyal yardımları yarı oranında ödeniyor.
• Fiili çalışmaya bağlı ödemeleri ise mevcut mevzuat çerçevesinde yapılıyor.
• Hizmet süreleri ve kademe ilerlemeleri yarım olarak değerlendiriliyor.
• Çalışma saatleri kurum tarafından belirleniyor.

Evlat edinen memurlar da belirlenen şartlar çerçevesinde bu haktan faydalanabiliyor.

EMEKLİLİK İŞLEMLERİ NASIL UYGULANIYOR?

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Ek 11. maddesine göre, yarı zamanlı çalışan memurların prim ödeme gün sayıları ve hizmet süreleri yarı olarak kabul ediliyor. Sigorta primleri, yarı maaş esas alınarak ödeniyor. Ancak genel sağlık sigortası primleri tam maaş üzerinden yatırılıyor.

İSTEĞE BAĞLI BORÇLANMA İMKÂNI BULUNUYOR

Eksik çalışılan süreler, yazılı talep üzerine borçlanma yoluyla hizmet süresine eklenebiliyor.

• 5510’a tabi memurlar, bu kanun hükümlerine göre;
• 5434’e tabi memurlar ise emekli keseneği esas aylık üzerinden hesaplanan tutarı ödeyerek borçlanabiliyor.

İNTİBAK VE KADEME İLERLEMELERİ DE ETKİLENİYOR

Yarı zamanlı çalışma nedeniyle primler yarım ödendiğinden, intibak işlemleri de bu doğrultuda yarım hesaplanıyor. Bu durum, kademe ilerlemesinin her yıl değil, 2-3 yılda bir gerçekleşmesine yol açıyor.

YIPRANMA PAYLARI VE TAZMİNAT HESAPLAMALARI

5510 sayılı Kanun’un ilgili maddelerine göre, yıpranma payları ve itibari hizmet süreleri yarım olarak uygulanıyor. TSK, Emniyet, MİT mensupları ile bazı uçucu personellerin fiili hizmet sürelerine bu şekilde yansıma oluyor.

Emeklilikte ek gösterge ve makam/görev tazminatına hak kazanmak için gereken süreler de yarım olarak hesaplanıyor. Bu durum, hak kazanma süresini uzatabiliyor.

UYGULAMA DETAYLARI CUMHURBAŞKANI TARAFINDAN BELİRLENECEK

Yarı zamanlı çalışmanın usul ve esasları ile bu haktan faydalanamayacak memurlar; görev unvanı, hizmet sınıfı, kurum ve teşkilat bazında Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek. Uygulama detaylarının ilerleyen süreçte yayımlanması bekleniyor.